- Magtymguly aga! Siz ile belli şahyram weli, hol pylany bar-a. Ana, şol siz barada bir ýakaşyksyz çöwre gürrüňe başlasa, asyl, gutarar ýerde gutarybam bilenok-da.
- Ýok, sen meň ýanymda beýle bolar-bolgusyz zady aýdyp oturma. Aýdaýsaňam, bilip goýgun, oňa ynanman. Sebäbi o diýýän adamyň meň gürrüňimi etmez. Üçinimi? Häzirlikçe men ol kişä ýagşylyk edip ýetişip bilemok. Çünki bu külpetli eýýamda ýagşylyk edenleriň ilki garşyňa çykyp ugragyç bolupdyr-a.

AZADYNYŇ DÜÝŞI

- “Ýaz düýşüniň ýary ýalan, gyş düýşüniň bary ýalan” diýipdirlerem-ä welin, halypa, öten agşam bizem-ä geň galaýmaly düýş görendiris.
- Aýdyň, Döwletmämmet molla, erenler düýşi, pygamberler ýorgudy bolsun.
- Daňa golaý elime bir düwme gowşurýarlar. Gabarasy goçagam däl ýaly welin, şeýle bir şirin owazy bar, hoşuň gelsin. Süňňüňe sarsgyn salşyna, ed-dil aňkaňy aşyryp gelýär. Onuň nägeňsi gudratlygyny soramda-da: “Munuň mukamy magrypdan maşryga ýetäýmelidir” diýşip otyrlar.
- Dogrudanam, düýşüňiz-ä oraşan ýaly. Ýöne aýtsaňyzlaň, zagypaňyz hamyla dag-a däldir-dä?
- Hamyladyr özün-ä.
- Onda siziň ogluňyz bolup, onuň pähim-paýhasdyr hoş zybanlyk owazasam magrypdan maşryga ýaň salar, Döwletmämmet molla - diýip, bu düýşüň ýorgudy ýetirilensoňam, uzaga galman Magtymguly Pyragy dünýä inipdir.

EGRI OTURYP, DOGRY GEPLEŞMÄGE...

Keýmir kör bir ýola Annaseýit wekil dagy bilen ýaýlymly küreniň içinden geçmeli bolýar. Obanyň orta gürpüne ýetiberenlerinde, olara çaganyň aglamyşlaýan sesi eşidilýär. Şonda Keýmir aga töweregindäkilere yşarat edişine, atynyň jylawyny çekýär:
Diňşirgenip durşuna-da:
- Merez! Zäher! Zakgun! Haý, sesine suw sepilmiş-ä - diýip, käýinjiräp ugraýar. Soňam hyrçyny dişleýşine, ýoluny dowam etdirýär.
Esliräk ýörelensoň, ýene-de bir oglanjygyň agy sesi gulaklaryna ilýär. Şol halat Keýmir ýaşuly ýanyndakylara elini salgaýşyna, üzeňňä galyp:
- Hany, hany! Biraz tagapyl kylyň! Be, be, gerçegim! Heý, beýdip ökdin-ökdin edibem adam aglarmy? Goýaweri. Aýp bor-a! Seň ýaly ogla, asylha-da, aglamak ýaraşanog-a - diýşine, ugramak bilen bolýar.
- Keýmir aga! Biz-ä size düşünen daldiris. Öňküjän-ä döwdüň, soňkujanam öwdüň. Aýtsaňyzlaň! Bizem olaň sebäbini eşidäýsek.
- Sebäbini diňläsiň gelse, Annaseýit kethuda, ilki peläket-ä “Oturym-oragym”, ýaňkyja ballymam “Atym-ýaragym” diýip aglaýar ekeni.

- Keýmir aga, kyn görmän, atyňyzdan düşägetdin, haýsymyzyň il derdine ýarajak çyn ogul dogurandygymyzy takyklap beräýseňiz.
- Wah, oň kynçylygy bolmaz, gelinler - diýen Keýmir kör ilki birinji gelniň goltugyndaky çaganyň çekgesine çalýar. Gör-ä, ony, çyrlap beýleki etmeden-ä elli bizar, gaýta. jykyrdap otyr.
- Bu bir binamys. Başarsaňyz, il-güne gep getirjek bu kysmylar üçin agzyňyzam bimaza etmäweriň.
Soňra Keýmir aga ikinji gelniň gujagyndaky bäbegiňem dulugyna berkdirýär. Ol kemiş-kemiş edişine, aglajagyny-beýlekisini bilmän, serimsal halda galýar bir azara.
- Bunyňam, gelin, aý, ýöne bir zat-da. Çöpe-çöre çörňeşip, mal-garaň gapdalynda görnäýmese, bilmedim-ow. Başga bitiren goşy bolaýs-a.

Ondan soň Keýmir aga üçünji körpäňem ýaňagyna ýelmeýär. Oňa namys eden çaga bolsa, gözüniň agyny köpeldişine, içigip-içigip, uly ili bilen zörledip ugraýar.
- Ine, munyň edenli ogul, jan gelin. Gaýratyňyz çatsa, şunuň ýaly ogul dogurjak bolaweriň. Çünki bular gylyjyny ýalap, ýaga garşy durup, il-ulus üçin başyny beribem biler.

- Be, ýigitler, birhili içimiz gorlup ugrady welin, asyl, çaý wagtam golaýlaýan ýaly-la?
- Aýtsaň-aýtmasaň-aýt, Keýmir aga, onda näme, ine, şu gabadymyzdaky obada düşläp, billenip ötäýdeliň-dä?
- Ýok, ini, häli-häzirlikç-ä, üç oňurgadan ýum-da, arkaýynja sürgüläber. Bu kürende seň bu agyr lakaşaňy myhman alybiljek ýüregi tamdyr ýaly bir kişem ýok - diýen Keýmir kör ýanyndaky geçeklerini eýgerdip barşyna, başga bir uzyn hataryň gyrasyndan girýär.
- Onda bu obada ýük ýazdyryp, ýürekse edinäýeliň-dä, Keýmir aga?
- Ýok, namazyňy bozman, ýöräber entejigem. Bu ýerde hem: “Hany, geleweriň, gadyrdanlar” diýip, ähli mürdi-melamadyňy boýnuna göteribiljek ýüregi gola kysmy ärmämmet tapylaýmasa gerek - diýip, atlylarynyň öňüni çekip barýan Keýmir aga ahyry ýene bir uly syrgynyň orta gürpürägine aralaşýar.
- Keýmir aga! Nähili bu hatarda bir aýak saklap bilermikäň?
- Bu obadamy? Haý, ini, bu obaň haýsy tüýnügine barsaň baraý. Atyňy tutup, söwüş soýma bilen bolubererler - diýen Keýmir kör ýanyndaky ýigitleri tirkäp, bir ak öýüň işigine golaýlasa, ediljek aýdylyşy ýaly.
Şeýdip, ol ýerde bir täk dagy myhmançylykda bolan Keýmir aga öý eýeleri bilen allaýarlaşyp ýola düşýär.
- Keýmir aga, aýtsaňyzlaň. Näme üçin gabat gelen ilki obalarda düşlemän, ala-böle bu syrgyna sowlaýdyňyz-la?
- Soranjaňlygyň üçin bir “Berekella!” Jan ini! Sen-ä “Öýkeländenem, soranjaňdanam tama ediber” diýenlerine ýetip barýaň, tüweleme.
Hawa, birinji kürende her hütdügiň alkymynda öz tamdyry bar. Seredensiň-ä. Guýyň gapdalragyndaky bir öýde bolsa, iki tamdyra-da gözüm kaklyşdy.
Ol öýüň bulamakçysy töweregindäkileriň ählijesi bilen itiňkini iki kesişip, enjebiýlige ýetişine, her gün bir tamdyrynda ot goýberip, has tirsigen goňşusynyň gözüne tüsse gapdyrmaga çalyşýan bora çemeli. Onsoň, näme, ol obanyň agzybirliginiň nägeňsi boljakdygy barasynda özüň oýlanyber.
Soňky gapdalyndan geçen obamyzyň oňşukdyr tabrymbirligem seniňmi däl. Diýseň ýabygorly. Gördüňiz-ä, her iki-üç öýe bir tamdyr. Onsoň bir agza bakybilmän, tamdyryny kömelek kysmy köpeldýän oba seň bi on oýnam atlyň ha hötdesinden geler bil, ha gelmez bil.
Ýaňky düşläp gaýdan obaňyz bolsa, uçursyz agzybir. Synladyňyz-a, bary-ýogy üç tamdyrlary bar. Özlerem bir kellebaşaýagyň dogramasynam deň-derman dadyşjak bolup gara heläk. Çüpejeleriniň goňşy okara gezdirişleri dagam diýseň täsindir.
Hawa, ýigitler, ol obada öwrenere-saldarlara zat uçursyz kän. Kethudalary dagy nähili! Bir ardynjyradygy, ýedi ýaşardan ýetmiş ýaşlysyna çenl-ä däl, hatda ýaňy ýörjen-ýörjenlerem sesini kesip, gözüni tegelemek bilen.
Düşlänimiz-ä, bir orta hal öý welin, dessine, daşymyza hümer bolup, elimize suw akydyp ugradylar.
Ana, iniler, türkmen agaň ogul-gyzy şeýle agzybir obalary emele getirip, tapanlaryny deň ýalaşyp, myhman-mediwanyna-da edil size ýaňky garalyşy ýaly garamagy başarsa, onda olaň almajak galasy, bitirmejek biteligi bolmaz - diýen Keýmir aga jylawy deňläp ugraýşyna: - Onsoňam, ýeriň giňinde bir zat sargap goýaýyn. Eňňidiňiz agzybirlige bolsun. Çünki yrsgalam, döwletem agzybirlikdedir - diýip dillenipdir.