***

POEZIÝA MODADAN GAÇÝAR diýýärler,
Beýle gürrüň daşgarydyr kadadan.
Bir mahal poeziýa modadan gaçsa,
Ertesi Söýgi hem gaçýar modadan.

Ýer ýüzünde barka Ýigit bilen Gyz,
Hem barka ýanynda Wysal, Aýralyk-
Poeziýa hemra bolar Ýaşlyga,
Öz söwer dostundan gitmez aýrylyp.

Ýer ýüzünde barka Ak bilen Gara,
Bile gezip ýörkä Haýyr bilen Şer-
Poeziýa ähli şerlere garşy
Göreşipdi,
Göreşip ýör,
Göreşer.

Şer diýilýän zatdan halas bolup Ýer,
Haýyr tutan güni önuň öwezin-
BEÝIK MISSIÝASYN BITIREN ŞYGYR
Lowurdadar
öz ýeňiji gözlerin.

Gomerden, Puşkinden, Magtymgulydan,
Ýene kän uludan başlanyp gaýdan
Çyn şygyr hiç haçan modadan gaçmaz,
Ony asyrlara äkider adam.

Ýöne kör goşgulaň,
göýdük goşgulaň
Ykbaly hemişe bolupdy agyr.
Şolardyr şu günki modadan çykýan
Hem ertir hasapdan çykmaly şygyr.

...Öz gözlerim bilen gördüm men şu gün
(Kime gerek bolsa-adresi anyk):
Bir şahyry
satyp duran ekenler
Başga bir şahyryň biline daňyp.

Dýuma ata bilen Pýotr Birinjiň
Biline saralgy ýene-de biri...
Geldi-de owadan zenan maşgala,
Tussagdan boşatdy iki ýesiri.

“Ýesirleň puluny töläýin, ýöne
Özleri durubersin!” diýdi-de zenan,
Gerekli kitabyn aldy-da gitdi.
(Ne günlere düşdüň,
Eziz Poeziýam!)

Zenan şeýtdi gitdi. Satyjy bolsa
Öwrendekli eken. Däldi piňine.
Şerlogyň biline daňdy-da ony,
Atdy ýene alyjyň öňüne.

Bir gapdalda duran ak bägül gelin
(Ýanynda-da nika ýüzükli gerçek)
Hümürdedi:
“Şeýdip şahyr bolandan,
Biz-ä ölenmizem gowurak görjek...”

Ine,
Şu “poeziýa” modadan çykýar,
Tutuş hasapdan-da çykar ol ertir.
Ýer bilen asmanyň aralygynda
Galypdy, galyp ýör, galar ol ýetim.
Ýetime hemişe kömek beriler,
Emma bu ýetime... kim kömek ýetir?!

***

TAMDYRA MODADAN GAÇÝAR diýýärmiň?
Düşünýän: tamdyra diýýäniň dutar.
Ýöne tamdyra modadan gaçsa-
Şo gün tamdyryň hem modasy gutar.

Arkaýyn çalyber tamdyrajygňy.
Modalar sowular. Myş-myşlar geçer.
Eje, kaka hiý modadan gaçarmy?
Tamdyra-kakaňdyr,
Tamdyr hem ejeň.

***

BEDEWLER MODADAN GAÇÝAR diýýärler
Beýle zada ýol berilmez hiç haçan.
Modadan gaçsa-da, bedewler däl-de,
Bir topar eşekler
Modadan gaçar.

At planyn
öwrüp et planyna,
Bedewleri ete tabşyran nadan,
Indi ne-hä athananyň ýanynda,
Ne-de öz postunda görner ýaňadan.

Bedewleriň ete berilşi hakda
Obalaň birinde bolan ýygnakda,
Segsen bäş ýaşynda (ilkinji gezek!)
Tribuna çykanmyş Gulmyrat Akga.

Şonda şeý diýipdir Gulmyrat ata:
“Kimde-kim ýene-de kast etse ata,
Olaryň özlerin tabşyrys ete!”...
Elbetde, azajyk geçse-de öte,
Örän hak aýdypdyr
Gulmyrat ata...

Bedew entek-entek çarpaýa galyp,
Gider, asyrlaryň çuňlugna gider.
Dünýä gözellerni aňk etse bili,
Mert bakyşy
mert ärleri aňk eder.

Dünýäde hiç haýwan deňeşip bilmez
Onuň AKYLY hem EDEBI bilen.
Dünýäň mallaryndan bir Döwlet düzseň-
Prezidenti TÜRKMEN BEDEWI bolar.

***

SALAM HEM MODADAN ÇYKÝAR diýdiňmi?
Hawa, köpelipdir ses-üýnsüz salam.
Eliňi ýetir-de gulagyň ýanna,
Arkaýyn geçiber.
Tamam.
Wessalam.

Tanşyňmy, dostuňmy, goňşyňmy kimmi-
Hökmanmyşmy ýanna dykylyp barmak!
Biperwaý kelläni çalaja silk-de,
Geçiber. Geplemek nämäňe gerek.
Ýaşaýarkak tygşytlylyk döwründe,
Her tygşytlan sözüň-bir döwüm çörek...

“Salam!” diýmek-parahatlyk dilemek.
Şol mukaddes sözden güýç alýar zaman.
Arada Pöwrize daglarna çykyp,
Üç gezek gygyrdym: “Salam! Salam! Salam!”

Näçe salam bersem,
şonça-da gezek
“Salam!” diýip, jogap gaýtardy daşlar.
Görýän weli,biziň käbirimizden
Şol daşlaram asyllyrak ýoldaşlar!...

Gara garnyň bolsa gaýgyň-aladaň,
Gurruga gaçsaňam tapdyr bir mydar.
Ýöne weli ikaýakly bendäňi
Dört aýakla meňzetmäwer, ýa hudam.

Dostuň bürgüt bolsa - daglara elter,
Dostuň bilbil bolsa - baglara elter.
Dostuň elguş bolsa - bir oba elter,
Dostuň baýguş bolsa - haraba elter.

Ýekedaban bolsaň - urmak ýaraşar,
Sandal bolsaň - çydap durmak ýaraşar.
Şyňk-şyňk edip dursa kiçijik çekiç -
Şodur içýakgyç.

Aman, aman... Dynmak üçin derdimden,
Elli ýaşda ýetmiş derman gördüm men.
“Guş gerek!” diýseler - gapanlap aldym,
“Gurt gerek!” diýseler - gapanlap aldym,
“Mumyýa” diýdiler - tüpeňläp aldym.
Birisinden gördüm -
Azajyk haraý,
Birisinden gördüm -
Müň hili zyýan.
Ahyry bir güýçden ýeňildi derdim;
Adam üçin adam -
Iň uly derman.

“Bal, bal!” diýmek bilen agzyň süýjänok
Ýöne beýle ajam bolup baranok.
“Sag bol!” almak bilen garnyň doýanok,
Ýöne beýle ajam bolup baranok.

- Arçynymyza goşgy goşýaň,
Başlygymyza goşgy goşýaň,
Brigadire goşgy goşýaň,
Başgasyna goşgy goşýaň.
Kaka, kaka, gorkaňokmy?
- Gorkman, oglum, gorkman, oglum.
Degirmende doglan syçan
Gök gürlände gorkmaz, oglum.

Ägirt ymaratdyr dostluk diýen zat.
Ony guraňda-da howlukmaly däl,
Ony bozaňda-da howlukmaly däl:
Ony guran wagtyň howlugyp gursaň -
Kän kerpiçleň hata düşmegi ahmal.
Ony bozan wagtyň howlugyp bozsaň -
Çyn dostuňdan jyda düşmegiň ahmal.

Ussat bol, iş salyş ussatlar bilen.
Ussadyň gadyryn ussatlar biler.
Sakalyň deregin tutsa-da akyl,
Akylyň deregin tutmaýar sakal.

Burun ys almaga,
Dil sözlemäge,
Gulak hem berlendir diňlemek üçin.
Soň-soň düşünersiň ýene bir zada:
Göz diýen zat berilendir bir bada
Hem-ä seretmek üçin,
Hemem ys almak üçin,
Hemem sözlemek üçin,
Hemem diňlemek üçin.

Ol adam şeýle bir ajaýyp adam,
Oňa ýeke men däl, hemmeler haýran.
Käte ony Köpetdaga çykaryp,
Şo ýerden äleme görkezsem diýýän.
Emma Köpetdagyň belentligi-de
Entek gözlerime bärräk görünýär.

Ol adam şeýle bir ýaramaz adam,
Oňa ýeke men däl, hemmeler haýran.
Käte ony Çuňly derä äkidip,
Şo ýerde il-günden gizlesem diýýän.
Emma çuňly deräň çuňňurlygy-da
Gözlerime has telperräk görünýär.

Her hili çykgynsyz ýagdaýda galaý -
Umytdan düşmeklik namartçylykdyr.
Her bir kynçylygyň dört tarapy bar:
Üçi ýapyk bolsa, biri açykdyr.

Käbir adam bilen oýun edeňde,
Ýüzi agarýança oýun etmek bor.
Käbir adam bilen oýun edeňde,
Ýüzi gögerýänçe oýun etmek bor.
Emma dostuň bilen oýun edeňde,
Çala gyzarýança oýun etmek bor.
Şondan aňryk gitmek - öte gitmek bor.

Gyz wagtynda hemme gyzlar mylaýym.
Seredýäň, seredýäň, doýunmaýarsyň.
Soň görüp biriniň şerraý aýalyn,
Şolardandygyna ynanmaýarsyň.

Tüssesiz ot gözläp bir täsin adam,
Ahyry dünýäden otsuz geçenmiş.
Bir köstsüz dost gözläp bir täsin adam.
Ahyry dünýäden dostsuz geçenmiş.

Tüssesiz ot gözläp, otsuz galmagyn,
Tüsseli-de bolsa, otluja bolgun.
Bir köstsüz dost gözläp, dostsuz galmagyn.
Köstlüje-de bolsa, dostluja bolgun.

Garaşmak diýen zat erbet zat däl.
“Garaş!” diýdilermi - garaşgyn, oglum.
Ýöne illere-de garaşgyn weli,
Iller saňa,
saňa garaşsyn, oglum!

-“Özüňi süýt saýgyn,
Dostuňy gaýmak!”
Diýýärsiň sen atam,
Bu näme diýmek?
O nämüçin mydam
Süýt bolup özüm,
Dostum hem üstümde
Bolmaly gaýmak?
- Oglum, bu igenjiň
Nahakdyr nahak.
Özüňi süýt saýsaň,
Dostuňy gaýmak,
Onsoň gaýmak saýar
Dostuňam seni.
Onsoň senem gaýmak,
Dostuňam gaýmak.

- Gul aga ullakan adamam weli,
Oňa “Samsyk” diýýär obanyň halky
- Oglum, ol şeýle bir ullakan weli,
Ähli göwresine ýetenok akly.

- Kelesaň bolsa-da Kelhanyň ogly,
Öz bolup ýörşünden özi-hä hoşal?
- Oglum, obamyzyň deň-ýary boşar.

- Ak geçimiz gije-gündiz mäläp dur,
Çal geçimiz mälemeýär beýle kän.
Kaka, kaka, bu nämüçin beýlekän?
- Akja geçimiziň süýdi ýok, oglum.
Beýlekiniň süýdi kän.

Karam zähmet, haram bagt-
Geçegçi gara şemal.
Bir gün (bilmersiň näwagt)
Lowurdap jöwher Sowal -

Haram bilen Halaly
Ýüzleşdirer iki-çäk.
Halaly eýläk çeker,
Haramy beýläk.

Ýöne Sowal gelýänçe
Jebir çeker Halalat.
Pida bilen dogular
Her bir uly kemalat.
...Şol pidadan gorkmagyn
Kerim, Kerim, keramat!

“Atam pylankesdi!” diýip, bukulmagyn ataňa,
Ataň Görogly bolsa-da, il at dakar hataňa.

Öýlere gelin geler: üýtgär öýleň howasy.
Gyzgyn-gyzgyn öýleriň geler durar sowasy.
Gara saçly “mollaň” hem ýüzün ýuwjak däl
weli,
Gara murtly “molladyr” bigaýratlyk belasy.

Başyňa iş düşende tanadar gahrymanlar.
Türşek dek müzzerşibiýr tarlawuk
“waharmanlar”.

Ol jülge şeýle bir täsin jülgedi -
Göwsünden emerdi ýüz dürli agaç.
Şaglaşar otyrdy hozlar, çynarlar.
Güwleşer otyrdy arça, garagaç.

Jokrama jöwzada ol jülgä baryp,
Gujagyňy açyp, serilip arkan,
Daglara seredip ýatansyň weli,
Asman läläzardyr
Toprak - tenekar.

Agaçlaň bilinden gujaklap menem,
Salkyn saýalarda böküp günuzyn,
Gözüm gidip olaň belent başyna,
Egilip-egilip, ederdim tagzym.
Tagzym etdigimçe
belent şahalaň
Şaggyldysy emaý-emaý ýuwaşap,
Öz belentliginden uýalýan ýaly,
Özümdenem beter
Eglerdi aşak.

Şu gün ýene bardym. Tagzym edere
Ne çynar galypdyr, ne-de bir güjüm.
Diňe haşal otlar tagzym isleşip,
Çar tarapdan etdi üstüme hüjüm.

Paşşy goňşy ýüz ýaşady, ýagşy etdi.
Her ýaşynda ýedi ýyllyk iş etdi.
Şol ýaşlaryn, şol işleriň näçesin
Öz derdine, il derdine bagş etdi? -
Şonsy weli belli däl.

Betbagtlyk diýen zadyň
Gara bolarmyş reňki.
Emma sataşan wagtyň -
(Dana bolsaň-da) seňki.

Bagtlylyk diýen zadyň
Ak bolarmyş reňki.
Emma sataşan wagtyň -
(Samsyk bolsaň-da!) seňki.

Emma aslyýetinde
Olar däl bolsa seňki,
Yz goýsa-da etiňde,
Süňküňe ýokmaz reňki.

Taşlama başlanyňy,
Başlama taşlanyňy.
Sanasaň-da dostuňy,
Sanama duşmanyňy.

- Kaka, kaka, möjek köp-le çöllerde:
Günde ýetmiş sürä salýarlar dowul!
- Dünýäden ötende her garry möjek
Yzynda müň çaga galdyrýar, ogul.

- Kaka, kaka, bürgüt gyt-la daglarda:
Biri ýa ikisi sataşýar her ýyl!
- Dünýäden ötende her garry bürgüt
Yzynda bir çaga galdyrýar, ogul.

- Kaka, düşündir sen ýene bir zady:
Ýaz geldi. Dünýäni gülletdi bu gün.
Adamlary näme gülledenok-da.
Gaýta söküp barýar bogunma-bogun?

- Balam, adamy hem gülletmek üçin
Ilki sökmelidir bogunma-bogun.
Gül diýen zat bogun ýaryp çykýandyr,
Bogun ýarmak bolsa kyn zatdyr, ogul.